Uitzetting van vaste materialen: diverse voorbeelden van demonstraties
|
Niveau |
: |
Mavo 2/3/4, Havo 2/3, VWO 2/3 |
|
Doel |
: |
demo uitzetting van vaste materialen |
Mussenbroek-Dilatometer
Drie evenlange metalen staven, gemaakt van verschillende metalen, worden tegelijk verhit. Door de verhitting zetten ze alle drie uit. Reeds bij een kleine uitzetting, slaat de meter flink uit. De meter die hoort bij het metaal met de grootste uitzettingsefficiënt zal het verst uitslaan.
Poor mans variant hier op (eigenlijk nog veel mooier)
Tyndall's apparaat,
Staaf breken met behulp van warmte. Wij hebben nog twee van deze apparaten in ons bezit, maar gebruiken ze bijna nooit. Reden: het heet stoken van de staaf is te bewerkelijk, stoeien met vuur... en, eenmaal heet kun je het apparaat niet meer oppakken voor hij is afgekoeld, breekstaafjes die op raken.
Hoe werkt het?
De dikke staaf wordt flink verhit. Roodgloeiend zou mooi zijn, maar is niet zo makkelijk haalbaar. De staaf wordt nu ingeklemd. Het breekstaafje houdt de dikke staaf op zijn plek en je draait de grote vleugelmoer vast aan. De dikke staaf koelt nu langzaam af en krimpt. Het breekstaafje wordt hierdoor zo zwaar belast, dat hij zal doorbuigen en breken. Dit laat zien hoeveel kracht er vrij komt bij het afkoelen en inkrimpen van een materiaal.
