Pijpleidingen

Je kunt stoffen verdelen in geleiders en isolatoren. Geleiders laten stroom door, isolatoren laten niet of nauwelijks stroom door. 

Niveau

:

Groep 8, Mavo 2/3/4, Havo 2/3, VWO 2/3

Doel

:

Kennis maken met het begrip geleiding

Nodig

:

  • 1x set materialen: geleiders en isolatoren
  • 1x batterijblok 3x1,5V
  • lampje 4,5V / 100mA in fitting
  • 2 snoeren

Links

:

 

 

Allereerst: wat is elektrische geleiding?

Denk eens aan een blindengeleidehond. hij leidt zijn baasje veilig door het verkeer.

pijpleidingen

Op de foto bovenaan zie je een heleboel leidingen. De leidingen geleiden een vloeistof of gas naar hun juiste bestemming. Geleiden is dus doorlaten. Als een materiaal stroom geleidt, laat het dus stroom door.

Als een materiaal GEEN stroom geleidt, noem je het een isolator. Stroomkabels zijn voorzien van een kunststof omhulsel zodat je niet onder stroom komt te staan. Het kunststoffen omhulsel is dan de isolator. Het isoleert de stroom van de buitenwereld. Een stroomkabel bestaat uit een geleider en een isolator. En samen zorgen zij er voor dat de stroom op de juiste bestemming komt.

Elektrische-geleidbaarheid-materialen-3

Elektrische-geleidbaarheid-a

Elektrische-geleidbaarheid-materialen

door de leerling in te vullen tabel:

Voorwerp Materiaal Geleidt WEL Geleidt NIET
spijker ijzer/staal X  
potlood hout/grafiet X  
pijpje kunststof/PVC   X
elastiekje rubber   X
zekering metaal X  
geel/groene draad koper X  
blokje hout   X
rechthoekig staafje aluminium X  
vierkant plaatje ijzer/staal X  
munt (niet op de foto) koper X  
grijs draadje tin X  
grijze stop kunststof/rubber   X
die andere stop kurk   X

 

Bovenstaande foto's spreken voor zich. De leerling gaat zelf testen welke materialen stroom geleiden en welke niet. Er zitten 3 instinkers in:

  • het potlood geleid niet op het hout, maar WÈL op het grafiet. NB 1: Leerlingen denken vaak dat dat LOOD is... potLOOD. 
  • het koperkleurige draadje geleid niet, tenzij je precies aantikt op de uiteinden. Deze koperdraadjes hebben een doorzichtige laklaag die het doel heeft om juist niet te geleiden. Maar de kern geleidt wel. NB 2: niet alle docenten kunnen deze instinker waarderen omdat het kan leiden tot misconceptie.
  • dit ijzeren vierkante plaatje geleidt wel op de gescheurde blanke zijden, maar niet op de zwarte oxidehuid

 

Kies liefst materialen die de leerling kent van thuis. Daarmee sluit de lesstof het beste aan bij hun belevingswereld. NB: gebruik geen paperclips want dankzij het buigzame brein van de leerling komen deze in de meest creatieve vormen retour. Neem liever bouten of dikke spijkers.