Experiment dichtheid (soortelijke massa) bepalen met behulp van een zogenaamd overloopvat. Wet van Archimedes. Versie 2!

Niveau

:

 Mavo 3/4, Havo 3, VWO 3

Doel

:

 Dichtheid bepalen met behulp van een overloopvat

Nodig

:

  • 1x overloopfles
  • 1x slanke langwerpige maatbeker 100 ml
  • 1x veerurnster geschikt voor het gewicht van de kaars (eenheid N of gr)
  • 1x kaars
  • 1x metalen massa
  • 1x statief
  • zoet water
  • zout water

Links

:

 

Eureka! (bron: nl.wikipedia.org/wiki/Archimedes)

De ontdekking van de naar hem genoemde wet van Archimedes (zie boven) stelde hem in staat te bewijzen dat een gouden kroon van Hiëro II door de edelsmid was vervalst door toevoeging van zilver. Een anekdote vertelt dat hij, toen hij het theoretische bewijs had gevonden toen hij in bad zat, enthousiast uit bad sprong en naakt de straat op liep en schreeuwde: "Eureka, eureka!" (Grieks: "εύρηκα!" = "Ik heb (het) gevonden!")

 

wet van ArchimedesDe Wet van Archimedes
(bron: nl.wikipedia.org) luidt:

De opwaartse kracht die een lichaam in een vloeistof of gas ondervindt is even groot als het gewicht van de verplaatste vloeistof of gas.

 

De keuze van de juiste kaars.

Zoek voor dit experiment een kaars uit die royaal blijft drijven. Kaarsen kunnen gemaakt zijn van verschillende materialen. Sommige kaarsen zijn minder geschikt omdat ze dezelfde soortelijke massa hebben als water en dus niet echt drijven. Ik koos een kaars omdat ik voor dit experiment een voorwerp wilde hebben van homogene samenstelling die niet reageert met water. (Hout zuigt water op.)

Bovendien vond ik een kaars die mooi past in onze slanke maatbekers van 100ml. Deze maatbekers zijn diep genoeg om de kaars er in te kunnen laten drijven.

 

Werking:

  1. Bepaal het gewicht of de massa van de kaars met behulp van het veerunster.
  2. Bepaal het gewicht of de massa van de lege maatbeker met behulp van het veerunster.

 

1: Gewicht/massa kaars : ............................... g of N

2: Gewicht/massa van de metalen staaf

: ............................... g of N

3: Gewicht of de massa van de lege
     maatbeker

: ............................... g of N

 

  1. Vul de overloopvat met gewoon water en laat hem daarbij een klein beetje overstromen (in de maatbeker). Het vat zit nu vol tot aan zijn overloopstuk.
  2. Maak de maatbeker weer leeg en zet de maatbeker onder het overloopstuk zodat je al het water dat hierna gaat uitstromen op kunt vangen.
  3. Laat nu je kaars aan een touwtje (LANGZAAM zodat er geen water naast de maatbeker stroomt) in het water zakken.
  4. Lees op de maatbeker uit hoeveel ml water is uitgestroomd. 
  5. Weeg hoeveel water is uitgestroomd. 

 

Kaars in zoet water:

   
4: Uitgestroomde hoeveelheid water : ............................... ml
5: Gewicht of massa van de
    uitgestroomde hoeveelheid water
: ............................... g of N

 

  1. Herhaal opgave c tot en met g, maar gebruik nu de metalen staaf in plaats van de staaf.

 

Metalen staaf in zoet water:

   
6: Uitgestroomde hoeveelheid water : ............................... ml
7: Gewicht of massa van de 
    uitgestroomde hoeveelheid water
: ............................... g of N

 

  1. Herhaal c tot en met g met zout water in plaats van zoet water.

 

Kaars in zout water:

   
8: Uitgestroomde hoeveelheid water : ............................... ml
9: Gewicht of massa van de 
    uitgestroomde hoeveelheid water
: ............................... g of N

 

Metalen staaf in zout water:

   
10: Uitgestroomde hoeveelheid water : ............................... ml
11: Gewicht of massa van de 
    uitgestroomde hoeveelheid water
: ............................... g of N
  1. Is je al iets opgevallen?
  2. Vergelijk antwoord 1 met antwoord 5 en antwoord 9, valt je iets op?
  3. Vergelijk antwoord 2 met antwoord 7 en antwoord 11, valt je iets op?
  4. Wat is hieruit je conclusie?